De kinderen van de SNS-klas zijn als reguliere leerlingen ingeschreven bij De Kameleon. Het samenwerkingsverband verstrekt extra financiële middelen en de financiering van de zorg loopt via de zorgverzekering van de ouders.
“Maarten gaat nu naar groep 6 voor het jeugdjournaal, eet daar z’n fruit en gaat daarna met de groep mee naar buiten, ” vertelt Boekestijn. “Het doet Maarten heel erg goed dat hij hier gewoner is dan in het speciaal onderwijs. Dat komt voort uit het uitgangspunt dat élk kind bijzonder is, en niet alleen de kinderen van de SNS-klas."

Lees dit mooie praktijkvoorbeeld verder in de bijlage én ga mee op werkbezoek op 25 januari om deze inclusieve manier van werken met eigen ogen te zien. 

Dit schooljaar organiseert het SPO iedere maand een inspirerend werkbezoek aan een school of samenwerkingsverband waar steeds inclusiever gewerkt wordt. In deze agenda kun je lezen welke initiatieven hun deuren openen en waar je met eigen ogen de manier van werken kunt ervaren, vragen kunt stellen en gelijkgestemden kunt ontmoeten. Kom jij dit schooljaar inspiratie opdoen voor je eigen school, schoolbestuur of samenwerkingsverband?

Mogen collega’s uit het veld in het schooljaar 2024 - 2025 ook een werkbezoek brengen aan jouw school of samenwerkingsverband? We horen het heel graag wanneer je open staat om, samen met het SPO, een inclusiever werkbezoek te organiseren in het volgende schooljaar. Mail dan naar: ilonawiegman@vo-raad.nl

Om landen die bezig zijn met de overgang naar inclusieve onderwijssystemen van elkaar te laten leren, heeft de European Association of Service providers for Persons with Disabilities (EASPD) vergelijkend onderzoek laten doen. Hieruit komt naar voren dat Nederland behoort tot de landen met de meest gesegregeerde onderwijsstelsels in Europa. Door kinderen met een beperking te plaatsen in het speciaal onderwijs, in plaats van het reguliere onderwijs, wordt kansenongelijkheid in de hand gewerkt. Dat meldt Ieder(in). Ieder(in) was als adviseur betrokken bij de studie van EASPD en heeft de onderzoekers in contact gebracht met Nederlandse experts op het gebied van inclusief onderwijs.

Kort antwoord Kennisrotonde
Er zijn meerdere bevorderende factoren die bijdragen aan een succesvolle plaatsing van een leerling uit het speciaal onderwijs in het regulier onderwijs. Allereerst is de motivatie van leerlingen om terug te stromen een belangrijke factor en is het succes van de plaatsing afhankelijk van de leeftijd en de ondersteuningsbehoeften van de leerling. Naast leerlingkenmerken zijn er ook omgevingskenmerken die invloed hebben op het succes van de plaatsing. Zo is ouderbetrokkenheid en een positieve, realistische houding van ouders ten opzichte van de plaatsing van belang in het proces. Daarnaast werkt een inclusieve schoolcultuur, een open en veilig klassenklimaat en een positieve attitude van de leerkracht tegenover de plaatsing van de leerling ook bevorderend. Een goede overdracht van de school van herkomst naar de nieuwe school, waarbij voldoende ondersteuning voor de leerling wordt geboden, maakt de plaatsing ook succesvoller.

Lees de toelichting in de bijlage

Alle kinderen die in de Eindhovense wijk Jagershoef/Prinsejagt wonen, krijgen thuisnabij passende opvang, onderwijs en ondersteuning in het gelijknamige inclusieve Spilcentrum, waarin basisschool De Korenaar en kinderopvang Dikkie & Dik met elkaar samenwerken. Berdi de Jonge, directeur van De Korenaar en Patricia van den Elsen, operationeel directeur van kinderopvang Dikkie & Dik, vertellen over deze bijzondere samenwerking

Praktijken zijn enthousiast over hun innovatieve manier van werken. Ze hebben de indruk dat zowel de kinderen, de ouders als de professionals meerwaarde ervaren van het werken volgens de principes, uitgangspunten en bouwstenen van een IKC (Veen, Ledoux, Emmelot & Gevers, 2018). 
Sinds een aantal jaren functioneert de Kennistafel van PACT, waarin zogenoemde ‘voorloper-IKC’s’ samen met wetenschappers werken aan kwaliteitsontwikkeling door kennisdeling en onderzoek. Het onderzoek is er onder meer op gericht de meerwaarde van IKC’s te laten zien ten opzichte van reguliere scholen en kinderopvangvoorzieningen.

Deze handreiking is bedoeld voor iedereen die meer inclusief onderwijs wil realiseren voor kinderen die nu nog buiten het regulier onderwijs vallen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om kinderen in zorginstellingen en ernstig (meervoudig) beperkte kinderen die sterk afhankelijk zijn van zorg. Zij zijn vaak echter weldegelijk in staat tot het volgen van (kleine stappen in) onderwijs. Ook zijn er leerlingen in het gespecialiseerd onderwijs die dichter bij huis onderwijs kunnen en willen krijgen. Deze kinderen en de rest van onze maatschappij, zijn erbij gebaat dat ze zoveel mogelijk samen naar school gaan met leeftijdsgenoten. Op een reguliere school, met een passende combinatie van onderwijs en zorg.

In Nederland bestaan initiatieven die ook laten zien dat dit kan, binnen de huidige wet- en regelgeving. Vaak georganiseerd door een combinatie van (een groep) ouders met veel energie en ervaringsdeskundigheid en een onderwijsorganisatie die gelooft in inclusie. In de rest van deze tekst refereren we naar deze initiatieven als Samen naar school-initiatieven.

Deze handreiking zet de belangrijkste ontwerpen en succesfactoren van deze initiatieven op een rijtje. De handreiking is geschreven voor professionals in het onderwijs, binnen scholen, schoolbesturen en samenwerkingsverbanden passend onderwijs. Maar ook voor (ambtenaren van) gemeenten, vertegenwoordigers van inkoopregio’s en de zorgkantoren en zorgaanbieders. Het is van groot belang dat het onderwijs en gemeenten hierin samen optrekken. Deze handreiking schetst de belangrijke kaders hoe zij dat kunnen doen.

Website
De bijbehorende website www.samennaarschoolinitiatieven.nl bouwt voort op het stappenplan uit de handreiking. De stappen zijn in de webversie verder inhoudelijk uitgewerkt en voorzien van praktische tools, voorbeelden en stappenplannen. De webversie maakt de brug tussen de theorie in de handreiking en de praktijk in de school.
Net als het organiseren van onderwijs en zorg is de webversie nooit af. Regelmatig zullen er dan ook updates en nieuw materiaal worden toegevoegd aan de website. Ook de opbrengsten van het huidige ondersteuningstraject – dat het Steunpunt uitvoert samen met Stichting het Gehandicapte Kind, OOG en BMC – zullen hun weg vinden naar de webversie. We nodigen je van harte uit om de website te bekijken. Heb je aanvullingen of mis je zaken? Laat het vooral weten!

Ondersteuning vanuit het Steunpunt Passend Onderwijs
In de periode september – december 2022 faciliteert het Steunpunt Passend Onderwijs de beweging die met deze handreiking in gang wordt gezet. Een naar vanzelfsprekender samenwerking, en uiteindelijk een naar meer inclusie. Zij doet dit door in deze periode een ondersteuningsteam beschikbaar te stellen. Dit team is beschikbaar voor begeleiding en advies. Het inventariseert gedurende deze periode bestaande vragen en behoeften van zowel startende als bestaande initiatieven.